در حالی‌که بازار انرژی غرب، تا حد زیادی از کنترل خارج شده، چین که هم اکنون دومین بازار بزرگ واردکننده نفت محسوب می‌شود، حضوری محسوس در بازار انرژی پیدا کرده است. درحال حاضر پکن محتاطانه و دوش به دوش روسیه و غرب در ترکمنستان حضور دارد، جایی که از اواخر سال گذشته ناگهان با مرگ نابهنگام صفر مرادنیازف، رهبر این کشور، دریچه‌ای به سوی فرصت‌های جدید گشوده شد.
در حالی که نتیجه نهایی کشمکش و منازعه سه جانبه بین روسیه، غرب و چین بر سر کنترل چهارمین منابع بزرگ گاز طبیعی جهان نامشخص است، برنده این رقابت عشق آباد است که از منازعه موجود بر سر منابع انرژی کشورش سود می‌جوید. به‌رغم بعد جغرافیایی ترکمنستان و انزوای نسبی آن، ذخایر انرژی ترکمنستان برای غرب وپکن بسیار ارزشمند به حساب می‌آید.منابع گاز طبیعی ترکمنستان طبق برآورد جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع در سال 2002 چیزی حدود 43/1تریلیون متر مکعب است.
با در نظر گرفتن علاقه چین به منابع انرژی ترکمنستان، نخست وزیر چین، ون جیابو پس از برگزاری ششمین اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای، درتاریخ سوم تا چهارم نوامبر از عشق آباد دیدن کرد.رئیس‌جمهوری ترکمنستان، قربان قلی بردی محمداف اظهار داشته است که احداث خط لوله گاز طبیعی بین چین و ترکمنستان می‌تواند عامل مهمی در روند توسعه آسیای میانه و همچنین افزایش ثبات در این منطقه باشد.
بردی محمداف نسبت به مفاد مباحث مطروحه خوش بین است و می‌گوید مباحث مربوط به احداث خط لوله گاز چین -ترکمنستان جنبه‌های متعددی دارد که از یک سو باعث نزدیکی این دو کشور به یکدیگر و از سوی دیگر باعث افزایش ثبات و پیشرفت در منطقه خواهد شد.وی تأثیر احداث این خط لوله گاز را فراتر از ترکمنستان دانسته و به خبرنگاران می‌گوید، خط لوله گاز چین –ترکمنستان باعث شکل گیری یک زیرساخت کاملاً جدید در زمینه انرژی و حمل‌ونقل در آسیای میانه و شرق خواهد شد.
همچنین ترکمنستان برای همسایه شرقی اش ازبکستان زمینه‌ای فراهم می‌آورد تا این کشور بتواند در این طرح شرکت داشته باشد.در صحبت‌هایی که در ماه اکتبر در عشق آباد انجام گرفت، رئیس‌جمهوری ازبکستان، اسلام کریم اف و بردی محمداف هر 2 از این طرح حمایت کردند.کریم اف به این موضوع اشاره کرد که احداث این خط لوله که از ازبکستان عبور خواهد کرد علاوه تأمین منافع ازبکستان، باعث توسعه مسیرهای صادراتی گاز ترکمنستان نیز خواهد شد.رئیس‌جمهوری ترکمنستان در ادامه صحبت‌های اسلام کریم اف اضافه کرد: همکاری بین ترکمنستان و ازبکستان عامل مهمی در توسعه پایدار منطقه آسیای میانه است.
احداث خط لوله گاز طبیعی ترکمنستان به چین به طول 350/4 مایل که در آوریل سال 2006 به توافق رئیس‌جمهوری فقید ترکمنستان مرادف نیازف رسیده، برگ برنده مهمی برای ترکمنستان در برابر مسکو برای پیشنهاد قیمت بالاتر از سوی مسکو برای گاز طبیعی ترکمنستان است.درحال حاضر شرکت گاز روسیه (Gazprom)برای هر هزار متر مکعب گاز وارداتی از ترکمنستان 100دلار پرداخت می‌کند.گرچه کشورهای غربی برای این میزان گاز 260 دلار پیشنهاد می‌دهند.
این‌طور که پیش‌بینی شده، به‌موجب یک قرارداد 30 ساله خط لوله ترکمنستان - چین از ژانویه سال 2009 چیزی حدود 30 میلیون مترمکعب گاز طبیعی را از میدان گازی بگینارلیک ترکمنستان به بازارهای چین انتقال خواهد داد. تلاش‌های ترکمنستان برای رهایی از سیاست‌های انزوا گرایانه نیازف هم اکنون به بار نشسته است. علاوه بر این، تلاش‌های عشق آباد برای توسعه صادرات انرژی از شمال به روسیه و از شرق به چین، بحث‌هایی با کشورهای ذی‌نفع غربی درباره امکان ایجاد خط لوله گاز از زیر آب‌های دریای خزر به‌وجودآورده است.
هم اکنون عشق آباد موضوع کنترل اوضاع را در دست داردو قادر است بین مشتری برای منابع انرژی خویش یعنی روسیه، چین و غرب، خود انتخاب‌کننده باشد.
jamestown.org
9 نوامبر
